Skip to content

Latest commit

 

History

History
94 lines (71 loc) · 3.27 KB

yontem.md

File metadata and controls

94 lines (71 loc) · 3.27 KB

Yöntem

EKLER

Çekim ekleri kelimenin sonundan başlayarak başına doğru birer birer tespit edilerek temizlenecek. Türkçe'deki ek öncelikleri dikkate alınacak. Temizlenen her ekten sonra kökler sözlüğüne bakılacak, eğer kök bulunursa işlem sonlanacak. Böylece mümkün olan en uzun kök tespit edilerek ek olmayan ancak eke benzeyen heceler yanlışlıkla silinmemiş olacak.

Yapım ekleri bu projede ikincil öneme sahip. Projenin ana amacı özgün kelimeleri bularak metin benzerliğinde kullanmak.

İSİM ÇEKİM EKLERİ

(Önceliğe göre azalan sırayla)

Tip Örüntü
Çokluk Eki (l[ae]r)
İyelik Ekleri ([ıi][mn]?[ıi]?z?)
Tamlanan eki ([ns])?([ıiuü])
Hal (Durum) Ekleri ([yn])?([ıiuü]|[ae]|[dt][ae]n?)
Tamlayan (İlgi) Eki (n)?([ıiuü]n)
İlgi zamiri (ki)
Vasıta Eki (y)?(l[ae])
Eşitlik Eki ([cç][ae])

Örnekler

  • Elmalarımızdakiyle
  • Evleriyle
  • Gözlerinin
  • İnsanlarca

FİİL ÇEKİM EKLERİ

(Önceliğe göre azalan sırayla)

Tip Örüntü
Olumsuzluk eki (m[ae]?)
Geniş zaman ([aeıiuü]?r|z)
Şimdiki zaman ([ıiuü]yor)
Bilinen geçmiş zaman ([dt][ıiuü])
Öğrenilen geçmiş zaman (m[ıiuü]ş)
Gelecek zaman (y)?([ae]c[ae][kğ])
Gereklilik kipi (m[ae]l[ıi])
Şart kipi (s[ae])
Dilek kipi ([ae])
Şahıs ekleri ((?:[rkğ]|([sy]))[ıiuü])?([mnk])?([ıiuü]z)?(l[ae]r)?

Örnekler

  • almıştık
  • yapmayacaknız
  • gelmeliydiler
  • sevmiyorsun
  • koşmazsınız
  • gezsinler

EK-FİİLLER

Ek-fiiller hem isimlerin hem de fiillerin sonuna eklenebilir. Birden fazla ek-fiil alma durumu istisnai olduğu için şimdilik ihmal edilecek. O yüzden, bu ek grubunda (şahıs eki hariç) bir öncelik sırası yok.

Tip Örüntü
Hikaye kipi (y)?([dt][ıiuü])
Rivayet kipi (y)?(m[ıiuü]ş)
Şart kipi (y)?(s[ae])
Geniş zaman kipi ((y)?[ıiuü]m
Şahıs ekleri ((?:[rkğ]|([sy]))[ıiuü])?([mnk])?([ıiuü]z)?(l[ae]r)?

Örnekler

  • üzgünsündür
  • mutluydum
  • evlerindeymişiz
  • geliyorlarsa
  • duyacaksalar
  • kurulmuştur

ÜNSÜZ YUMUŞAMASI

Sert sessizle biten bir kelimeye, sesli harfle başlayan bir ek eklendiğinde sert sessiz yumuşar. Bu olasılığı sağlamak amacıyla, eğer bulunan kökün son harfi değişebilen bir sessizse, düzenli ifadeye alternatifi ile birlikte eklenecek. Kökler sözlüğündeki kelimeler de bu şekilde güncellenecek. Örneğin:

Kök Yumuşama Düzenli ifade
bardak bardağı barda[kgğ]
araç araca ara[çc]
dolap dolabın dola[pb]

ÜNLÜ DÜŞMESİ

Son hecesinde dar ünlü bulunan bir kelimeye ünlü ile başlayan bir ek eklendiğinde dar ünlü düşer. Bu durumu sağlamak için, eğer kökün son hecesinde dar ünlü bulunuyorsa, düzenli ifadeye opsiyonel olarak eklenecek. Kökler sözlüğündeki kelimeler de bu şekilde güncellenecek. Örneğin:

Kök Düşme Düzenli ifade
burun burnu buru?n
ul oğlum oğu?l